Η άσκηση είναι αποδεδειγμένα ένα από τα πιο ωφέλιμα αγαθά που μπορεί να κάνει κάποιος στην καθημερινότητά του. Ο στόχος της στον ερασιτεχνικό αθλητισμό είναι να προάγει την υγεία και όχι να δρα ανασταλτικά στην καθημερινότητά μας. Μέσα από τη συστηματική άθληση βλέπουμε σταδιακά αύξηση στην αθλητική απόδοση και στην ψυχολογία μας. Αυτό συμβαίνει με το σωστό συνδυασμό επιβάρυνσης, έντασης και ψυχοσωματικής αποκατάστασης. Όπως λένε και οι αρχαίοι Έλληνες ‘’Πάν μέτρον άριστον’’. Έτσι λοιπόν, ο λάθος προγραμματισμός προπόνησης και η παρατεταμένη και έντονη αθλητική δραστηριότητα σε συνδυασμό με έναν κακό τρόπο ζωής μπορεί να προκαλέσουν υπερφόρτιση στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η μείωση της απόδοσης, οι διαταραχές του ύπνου, και η ανεξήγητη κόπωση είναι κάποια συμπτώματα μιας κατάστασης που ονομάζεται σύνδρομο υπερπροπόνησης.
Mορφές υπερπροπόνησης
”Yπερπροσπάθεια”
Όταν κάποιες φορές η επιβάρυνση της προπόνησης είναι πολύ μεγάλη για ένα μικρό χρονικό διάστημα τότε μπορεί να εμφανιστεί για λίγες μέρες μια μείωση στην απόδοση. Συνήθως μια απλή ξεκούραση φτάνει για να αποκατασταθεί η συγκεκριμένη διαταραχή.
“Οξεία υπερπροπόνηση”
Αν η έντονη επιβάρυνση της άσκησης διαρκέσει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, τότε και η μείωση της απόδοσης διαρκεί για περισσότερο χρόνο. Τότε ο οργανισμός περνά σε μια κατάσταση που ονομάζεται οξεία υπερπροπόνηση και απαιτεί καλή ξεκούραση, σωστή διατροφή. Η αποκατάσταση μπορεί να διαρκέσει λίγες εβδομάδες.
“Σύνδρομο χρόνιας υπερπροπόνησης”
Όταν κάποιος συνεχίζει να αθλείται έντονα παρά τα συμπτώματα. Η αποκατάσταση του συνδρόμου χρόνιας υπερπροπόνησης μπορεί να διαρκέσει για μήνες. Οι επιπτώσεις αυτής της κατάστασης είναι εμφανής στον λειτουργικό, στον ψυχολογικό και κινητικό τομέα του ανθρώπινου οργανισμού. Στο φυσιολογικό – λειτουργικό τομέα παρατηρούνται τα εξής συμπτώματα: Ελάττωση του βάρους λόγω ανορεξίας, αύξηση της καρδιακής συχνότητας κατά την ηρεμία, διαταραχές του ύπνου, ναυτία κ.α.. Στον κινητικό τομέα παρατηρείται λάθη στον ρυθμό και μείωση της καλής τεχνικής των ασκήσεων, καθώς και συνολική πτώση της φυσικής κατάστασης. Επιπλέον, ο αθλούμενος είναι εκτεθειμένος και ευάλωτος σε μυοσκελετικούς τραυματισμούς. Τέλος, σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις στον ψυχολογικό τομέα. Η έλλειψη ενδιαφέροντος για άσκηση είναι εμφανής. ‘Εντονη είναι και η παρουσία μιας σειράς από καταστάσεις στον αθλητή όπως άγχος, φοβίες, ανασφάλεια, οργή, σύγχυση κ.α.. Η θεραπεία από το χρόνιο σύνδρομο υπερπροπόνησης είναι η ξεκούραση, η σωστή διατροφή και η παρακολούθηση του ατόμου που πάσχει από ειδικό ψυχολόγο.
Συμπερασματικά, η κατάχρηση της άσκησης μπορεί να οδηγήσει σε μορφές υπερπροπόνησης. Αδιαμφισβήτητα, το σημαντικότερο είναι η πρόληψη.
Τρόποι πρόληψης υπερπροπόνησης.
- Ενημέρωση και καθοδήγηση των αθλουμένων που κάνουν άσκηση για την υγεία τους.
- Ισορροπία επιβάρυνσης – απόδοσης – ανάληψης. Όλοι πρέπει να γνωρίζουμε τι μπορούμε να κάνουμε και να μην υπερεκτιμούμε τις δυνάμεις μας.
- Άκου το σώμα σου και δώσε ξεκούραση όταν χρειάζεται.
- Σωστή αποθεραπεία μετά την προπόνηση μειώνει σημαντικά τα επίπεδα κόπωσης και κατ’ επέκταση την εμφάνιση των μορφών υπερπροπόνησης.
Ασκούμαστε για να βελτιώσουμε τη ζωή μας και όχι για να την δυσκολεύουμε.
Γυμναστείτε έξυπνα, ακούστε και φροντίστε το σώμα σας μετά από κάθε προπόνηση.
‘’Train smart, trust your trainer’’